Նկարը ուսումնասիրելիս կարելի է գնահատել խորության և տարածության զգացողությունը, որը նկարիչը կարողացել է ստեղծել՝ դիտողին ներքաշելով կտավի մեջ գտնվող աշխարհ: Այս խորությունը հաճախ ձեռք է բերվում համամասնության և մասշտաբի զգույշ օգտագործման շնորհիվ, որոնք երկու հիմնարար սկզբունքներ են գեղանկարչության արվեստի մեջ:
Համամասնությունը և մասշտաբը նկարչության մեջ
Համամասնությունը վերաբերում է կոմպոզիցիայի տարբեր տարրերի հարաբերական չափին և մասշտաբին, մինչդեռ մասշտաբը վերաբերում է օբյեկտի չափին մեկ այլ առարկայի նկատմամբ: Այս երկու տարրերը լայնորեն օգտագործվում են նկարիչների կողմից՝ իրենց նկարներում խորության և հեռանկարի զգացում հաղորդելու համար:
Խորության պատրանք ստեղծելը
Խորություն ստեղծելու համար արվեստագետների կողմից համամասնությունն ու մասշտաբը օգտագործելու հիմնական ուղիներից մեկը նախակարճացման տեխնիկան է: Սա ներառում է նկարում առարկայի կամ գործչի խորությամբ պատկերումը՝ օբյեկտի գծերը կրճատելով՝ նկարի հարթության մեջ անկման պատրանք ստեղծելու համար: Ուշադիր դիտարկելով առարկաների համամասնությունները և մասշտաբները միմյանց նկատմամբ՝ արվեստագետները կարող են արդյունավետ կերպով նմանակել այն, թե ինչպես են առարկաները հայտնվում մարդու աչքին իրական տարածության մեջ:
Չափի փոխհարաբերություններ և մթնոլորտային տեսանկյուն
Ի հավելումն նախաշերտացման, նկարիչները օգտագործում են չափի հարաբերություններ՝ նկարի խորությունը փոխանցելու համար: Այն առարկաները, որոնք ավելի մեծ են թվում, ընկալվում են որպես դիտողին ավելի մոտ, մինչդեռ ավելի փոքր առարկաները թվում են ավելի հեռու: Ավելին, մթնոլորտային հեռանկարի օգտագործումը, որտեղ հեռավորության վրա գտնվող առարկաները պատկերված են ավելի քիչ մանրամասներով և հաճախ մշուշոտ ձևով, ավելի է ուժեղացնում խորության պատրանքը:
Արվեստի պատմության օրինակներ Արվեստի
պատմության ընթացքում բազմաթիվ արվեստագետներ հմուտ կերպով կիրառել են համամասնությունն ու մասշտաբը` իրենց ստեղծագործություններում խորության զգացում ստեղծելու համար: Վերածննդի շրջանի նկարները, մասնավորապես Լեոնարդո դա Վինչիի և Ռաֆայելի նկարները, ցուցադրում են այս տեխնիկայի վարպետությունը: Օրինակ, դա Վինչիի խորհրդանիշում