Երբ առաջին անգամ հայտնվեցին էքսպրեսիոնիստական նկարները, դրանք բուռն արձագանքներ առաջացրին ինչպես քննադատների, այնպես էլ հանրության կողմից՝ իրենց համարձակ և զգացմունքային ոճով, որը մարտահրավեր էր նետում ավանդական գեղարվեստական նորմերին:
Էքսպրեսիոնիզմը գեղանկարչության մեջ ի հայտ եկավ 20-րդ դարի սկզբին՝ որպես պատասխան ժամանակի արագ ինդուստրացման և սոցիալական ցնցումների: Նկարիչները ձգտում էին փոխանցել հում հույզեր և ուսումնասիրել մարդու հոգեկանը աղավաղված ձևերի և վառ գույների միջոցով՝ կտրվելով իրականության սովորական ներկայացումներից: Ստեղծված գեղարվեստական կոնվենցիաներից այս արմատական շեղումը առաջացրել է տարբեր կարծիքներ արվեստաբանների և լայն հասարակության կողմից:
Քննադատների արձագանքը էքսպրեսիոնիստական նկարներին
Շատ արվեստաբաններ սկզբում մերժում էին էքսպրեսիոնիստական նկարները՝ դրանք դիտելով որպես ավանդական գեղագիտական չափանիշներից շեղում։ Էքսպրեսիոնիստական ստեղծագործությունների ուռճացված ձևերը, համարձակ վրձնահարվածները և ինտենսիվ գույները մարտահրավեր էին նետում արվեստում գեղեցկության և ռեալիզմի գերակշռող պատկերացումներին: Քննադատները հաճախ դատապարտում էին էքսպրեսիոնիզմը որպես քաոսային և տեխնիկական հմտություններից զուրկ՝ անտեսելով նրա հուզական ինտենսիվությունը՝ որպես զուտ ապստամբություն հաստատված գեղարվեստական նորմերի դեմ։
Միևնույն ժամանակ արվեստաբանների մի հատված ճանաչեց էքսպրեսիոնիստական նկարների նորարարական բնույթը։ Նրանք գնահատեցին այս աշխատանքների հզոր զգացմունքային ազդեցությունը և գիտակցեցին նրանց ներուժը՝ մարդկային վիճակի մասին բովանդակալից քննարկումներ հրահրելու: Քննադատների այս փոքրամասնությունը գովաբանում էր էքսպրեսիոնիզմը հում հույզեր և անհատական փորձառություն հաղորդելու ունակության համար՝ ազդարարելով այն որպես բեկումնային շարժում արվեստի աշխարհում:
Էքսպրեսիոնիստական նկարների հանրային ընդունելություն
Լայն հանրության համար էքսպրեսիոնիստական նկարների հայտնվելը ակնածանքի և տարակուսանքի խառնուրդ առաջացրեց: Շատ անհատներ ի սկզբանե շփոթված էին էքսպրեսիոնիստական արվեստի գործերում առկա ոչ սովորական և էմոցիոնալ լիցքավորված պատկերներով: Ֆիգուրների և լանդշաֆտների ընդգծված աղավաղումները, զուգորդված կատաղի վրձինների հետ, մարտահրավեր նետեցին հեռուստադիտողների գեղագիտական գեղեցկության և ռեալիզմի կանխակալ պատկերացումներին՝ հանգեցնելով բևեռացված արձագանքների:
Հասարակության որոշ անդամներ խորապես հուզված էին էքսպրեսիոնիստական կտավներում արտահայտված հում հույզերից: Պատկերված հույզերի ինտենսիվությունն ու իսկությունը ռեզոնանսավորեցին որոշ դիտողների մոտ՝ առաջացնելով խոր հուզական արձագանքներ: Ընդհակառակը, մյուսները էքսպրեսիոնիզմը անհանգստացնող համարեցին՝ այն ընկալելով որպես հարձակում ավանդական գեղարվեստական զգայունության վրա:
Էքսպրեսիոնիստական նկարների ժառանգությունը
Չնայած թե՛ քննադատների, թե՛ հասարակության սկզբնական խառը ընդունելություններին, էքսպրեսիոնիստական նկարները անջնջելի հետք թողեցին արվեստի աշխարհում: Ժամանակի ընթացքում շարժումը ճանաչում ձեռք բերեց գեղարվեստական արտահայտչության սահմանները վերասահմանելու և հետագա ավանգարդ շարժումների համար ճանապարհ հարթելու իր դերի համար: Այսօր գեղանկարչության մեջ էքսպրեսիոնիզմը նշանավորվում է իր անսանձ էմոցիոնալ ուժի և ժամանակակից արվեստի վրա ունեցած նշանակալի ազդեցության համար:
Էքսպրեսիոնիստական նկարների սկզբնական արձագանքների ըմբռնումը մեզ թույլ է տալիս ըմբռնել առաջամարտիկ արվեստագետների առջև ծառացած մարտահրավերները և արվեստի աշխարհի վրա նրանց աշխատանքի փոխակերպիչ ազդեցությունը: Քննադատների և հասարակության միջև շարունակվող երկխոսությունը շարունակում է ձևավորել էքսպրեսիոնիզմի մեկնաբանությունն ու գնահատումը գեղանկարչության մեջ՝ ընդգծելով նրա հարատև արդիականությունն ու մշակութային նշանակությունը: